تأثیر شیب طولی و سطح مقطع متغیر جویچه بر راندمان کاربرد و یکنواختی توزیع آب در سیستم آبیاری جویچه ای

آبیاری سطحی یکی از قدیمی ترین روش های آبیاری است. در میان روش های آبیاری سطحی، آبیاری جویچه ای متداولترین و سازگارترین روش برای مکانیزه کردن سامانه محسوب می شود. برای دستیابی به راندمان کاربرد و یکنواختی توزیع آب بیشتر و کنترل رواناب و نفوذ عمقی در این روش آبیاری که عموماً شیب طولی جویچه ها یکنواخت و سطح مقطع در طول جویچه ثابت است فنونی همچون آبیاری موجی، دبی کاهشی و کابلی به کار رفته است که همگی نیازمند به کار بردن تجهیزات خاص در دوره بهره برداری است. این تحقیق با هدف بررسی اثر تغییر شیب طولی جویچه از حالت خطی به حالت مستوی (مقعر یا محدب) و تغییر سطح مقطع جویچه روی راندمان های آبیاری جویچه ای انجام شده است. برای این منظور، طرح آزمایشی کاملاً تصادفی با تیمارهای شیب های مقعر و محدب در دو حالت سطح مقطع ثابت و متغیر با سه تکرار در مزرعه آزمایشی دانشگاه شهرکرد طی تابستان 89 انجام گرفت. شاخص های زمان پیشروی، پسروی و دبی خروجی اندازه گیری و پارامترهای ثابت معادله نفوذ به روش دو نقطه ای الیوت-واکر با توجه به داده های میانگین تیمار شاهد و شاخص های مهمی چون راندمان کاربرد آب، یکنواختی توزیع آب، نفوذ عمقی و رواناب در تک تک تیمارها محاسبه شد و مورد مقایسه آماری تحت نرم افزار sas قرار گرفت. نتایج حاصل از این تحقیق با اعمال مدیریت یکسان در تمامی تیمارها نشان می دهد که تیمار شیب مقعر با سطح مقطع ثابت دارای راندمان کاربرد آب و یکنواختی توزیع آب به ترتیب 65/72 و 65/91، تیمار متغیر با راندمان کاربرد آب و یکنواختی توزیع آب به ترتیب 30/71 و 91/90، تیمار شاهد با راندمان کاربرد آب و یکنواختی توزیع آب به ترتیب 96/69 و 12/90، تیمار محدب-متغیر با راندمان کاربرد آب و یکنواختی توزیع آب به ترتیب 59/66 و 16/88 و تیمار محدب با سطح مقطع ثابت با راندمان کاربرد آب و یکنواختی توزیع آب به ترتیب 56/62 و 92/85 درصد می باشند. با این وجود که بین تیمار مقعر با تیمار شاهد و تیمار متغیر با تیمار شاهد تفاوت معنی داری وجود ندارد اما بین تیمار محدب-متغیر با تیمار شاهد و تیمار محدب با تیمار شاهد تفاوت معنی داری وجود دارد.